Η καλύβα του Παππού: Για τον Eliot

18 Ιαν 2007

Για τον Eliot



Στις 4 Ιανουαρίου, καταπώς έγραφα και τις προάλλες, συμπληρώθηκαν 41 χρόνια από το θάνατο του Τ. Σ. Έλιοτ.

Γεννημένος στο Σαιντ Λούις, αυτός ο μεγάλος τεχνίτης του λόγου, θεωρήθηκε ο μεγαλύτερος Αγγλόφωνος ποιητής του 20ου αιώνα – με το χαριτωμένο αποτέλεσμα να φιγουράρει στις ανθολογίες τόσο της Αμερικανικής, όσο και της Αγγλικής ποίησης.

Δεν θα ασχοληθώ σ’ αυτό το σύντομο κείμενο με την ποίησή του και την αξία της – άλλωστε δεν νιώθω και πολύ κατάλληλος γι’ αυτό. Πολλά από όσα έχει γράψει δεν μπορώ να τα κατανοήσω.


Έχω συχνά την αίσθηση ότι ένα έργο τέχνης είναι πάντα λειψό, πάντα ανολοκλήρωτο και δεκτικό παρερμηνειών, όσο αγνοούμε πολλά για τον ίδιο το δημιουργό του και τη ζωή του. Ίσως να κάνω λάθος. Όπως και να ‘χει, νομίζω πως η περίπτωση του Έλιοτ παρουσιάζει πολλαπλό ενδιαφέρον.

Η ποίησή του είναι συχνά σκοτεινή και απαισιόδοξη. Η βαριά σκιά της ενοχής για την κατάληξη της πρώτης του γυναίκας σε ψυχιατρικό ίδρυμα, και ο εν γένει πουριτανισμός του, πέφτουν πάνω σε όλο σχεδόν το έργο του. Αυτό που νομίζω πως σώζει την κατάσταση, είναι η ικανότητά του, έχοντας ως αφετηρία τα δικά του βιώματα και τον δικό του πόνο, να μιλήσει για τον πόνο όλων, για την ανθρώπινη κατάσταση εν συνόλω. Και όσον αφορά στη θρησκευτική του πίστη, νιώθει κι εκεί κανείς μια βαριά, καταθλιπτική σκιά.

Όλα έμελλε ν’ αλλάξουν στο τέλος της ζωής του, όμως, χάρη στο πείσμα μιας γυναίκας.

H Valerie Fletcher ήταν παιδούλα ακόμα, δεκάξι χρονών, όταν άκουσε μια ηχογραφημένη απαγγελία του ποιήματός του «Το ταξίδι των Μάγων». Και αποφάσισε όταν μεγαλώσει να γίνει γραμματέας του κ. Έλιοτ. Και το κατάφερε!

Επτά χρόνια μετά, ο Έλιοτ της έκανε πρόταση γάμου – θα το είχε κάνει νωρίτερα, αλλά δεν ήταν, λέει, σίγουρος για τα αισθήματά της (δεν το σχολιάζω καν...).

Του έμελλε να ζήσει άλλα επτά χρόνια. Και τα έζησε σαν ένας χαρούμενος άνθρωπος, προς μγάλη έκπληξη όσων τον γνώριζαν, που διακιολογημένα απορούσαν βλέποντάς τον να είναι δημόσια τρυφερός απέναντι στην κατά 38 χρόνια νεότερή του Valerie – αυτός, ο πιο Εγγλέζος κι από τους Εγγλέζους.

Αποκήρυξε κατά μεγάλο μέρος το έργο της νεότητάς του και γεύτηκε, επιτέλους, λίγη χαρά.




Καλό, ε;


2 σχόλια:

Αλέξης Χαρισιάδης είπε...

Βοηθάνε άραγε τα βιογραφικά στοιχεία στην κατανόηση του έργου; Δεν έχω απάντηση. Νομίζω κι εγώ πως βοηθάνε. Ξέροντας για παράδειγμα πως ο Καρυωτάκης αυτοκτόνησε κοιτάζω το έργο του με άλλη ματιά. Ο τρόπος ζωής του Ελύτη κάτι λέει για το έργο του, κλπ.

Μερικές φορές πάλι, μαθαίνω κάτι για τον δημιουργό και μου χαλάει την προσέγγιση που είχα στο έργο.

Όπως είπα και προηγουμένως δεν έχω απάντηση. Μου άρεσαν όμως αυτά τα λίγα βιογραφικά που αναφέρεις για τον Έλιοτ. Δεν τα ήξερα.

Ο Έλιοτ παραμένει για μένα μια υπέροχη ανεξερεύνητη ήπειρος. Δεν βιάζομαι καθόλου να την εξερευνήσω γιατί θέλω να κρατήσει τη μαγεία που ακόμα μου ασκεί. Δεν θέλω να την ξοδέψω. Έτσι σιγά-σιγά προσεγγίζω το έργο του και μέχρι στιγμής δεν έχω απογοητευτεί.

Christophorus είπε...

Βέβαια, να αναφέρω σαν συμπλήρωμα, στο περιθώριο του ποστ, ότι η Βάλερι ομοίαζε, ακόμη και νέα, στη Μάργκαρετ Θάτσερ... Αλλά ίσως και να μην έχει σημασία. Πάντως, όταν είδα φωτογραφία της, κάπως σαν να μου "έκοψε η σούπα"...