Η καλύβα του Παππού: 05/01/2010 - 06/01/2010

22 Μαΐ 2010

Τι επιδιώκει, τελικά, η Άνγκελα Μέρκελ;

Tου Πέτρου Παπακωνσταντίνου
Μέχρι πρόσφατα, η συνήθης κριτική που δεχόταν η Άνγκελα Μέρκελ ήταν ότι παρακολουθούσε με σαδιστική αδιαφορία τη δημοσιονομική κρίση των περιφερειακών χωρών, τις οποίες άφηνε απροστάτευτες έναντι των αγρίως κερδοσκοπικών αγορών. Αυτή την εβδομάδα, όμως, η Γερμανίδα καγκελάριος προκάλεσε επικρίσεις για τον ακριβώς αντίθετο λόγο: Γιατί προχώρησε αιφνιδιαστικά και μονομερώς σε δέσμη πρωτοβουλιών με πρόσχημα την προστασία του ευρώ από τους κερδοσκόπους και πραγματικό στόχο την επανίδρυση της Ευρωζώνης κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν της Γερμανίας.
Ο χορός άνοιξε με την απαγόρευση των «ανοικτών πωλήσεων» ασφαλίστρων έναντι πτώχευσης. Οτι οι εν λόγω πωλήσεις ενθαρρύνουν όργια κερδοσκοπίας, είναι αναμφίβολο. Ωστόσο, η απόφαση ελέγχεται ως μονομερής, αλλά και δημαγωγική, καθώς ο μεγάλος όγκος των αμφιλεγόμενων συναλλαγών γίνεται στο Λονδίνο, επομένως δεν επηρεάζεται άμεσα από το Βερολίνο.
Ακολούθησαν ανακοινώσεις της κ. Μέρκελ για την επιβολή ειδικών φόρων στις τράπεζες και τις χρηματιστηριακές συναλλαγές και για τη δημιουργία ευρωπαϊκής υπηρεσίας αξιολόγησης, ώστε χώρες σαν την Ελλάδα να μη βρίσκονται στο έλεος των διαβόητων «οίκων» της Γουόλ Στριτ. Το εύγλωττο ερώτημα είναι γιατί έπρεπε η ελληνική οικονομία να υποστεί αυτή την πολύμηνη αφαίμαξη από τους διεθνείς τοκογλύφους και ο ελληνικός λαός να γίνει το ιδανικό πειραματόζωο του ΔΝΤ, μέχρις ότου η κυρία Μέρκελ ανακαλύψει το αυτονόητο;
Μπορεί κανείς να υποθέσει ότι τα «μέτρα εναντίον των κερδοσκόπων» απλώς ζαχαρώνουν το πικρό χάπι που ακολουθεί: την αναθεώρηση, επί το αυστηρότερον, του Συμφώνου Σταθερότητας. Σ’ αυτή την κατεύθυνση κινούνται οι γερμανικές προτάσεις για υποβολή των κρατικών προϋπολογισμών προς έγκριση στις Βρυξέλλες και για αυστηρή τιμωρία των «απείθαρχων» χωρών, μέχρι την πτώχευση και τον εξοστρακισμό από την Ευρωζώνη.
Η κ. Μέρκελ έχει δίκιο ότι «το ευρώ αντιμετωπίζει υπαρξιακή απειλή». Κινδύνεψε πραγματικά να καταρρεύσει τη «Μαύρη Παρασκευή», στις 7 Mαΐου, όταν ο Νικολά Σαρκοζί απείλησε, στη δραματική σύνοδο κορυφής, ότι η Γαλλία θα έφευγε από το ευρώ αν η Γερμανία δεν συναινούσε στη δημιουργία ενός είδους Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, με μαζική διοχέτευση χρήματος. Οι Γάλλοι κέρδισαν εκείνο τον γύρο, αλλά όχι και τον πόλεμο. Οι Γερμανοί επανέρχονται τώρα δριμύτεροι, ζητώντας να συντονιστούν όλοι, με πρωσική αυστηρότητα, στον βηματισμό του Βερολίνου: Είναι χαρακτηριστική η αξίωση του κ. Σόιμπλε να εισαγάγουμε όλοι στα συντάγματά μας διάταξη που θα προβλέπει «οροφή» του ελλείμματος, όπως έκαναν ήδη οι Γερμανοί!
Για να δικαιολογήσει την αξίωση αυτή, η Γερμανία επικαλείται την υπεροχή της στο πεδίο της ανταγωνιστικότητας. Αυτή όμως δεν οφείλεται στην άνοδο της παραγωγικότητας, η οποία, κατά την τελευταία δεκαετία, ήταν μόλις 1,2% σε ετήσια βάση, έναντι 2,4% στην Ελλάδα. Ούτε στην εργατικότητα, αφού, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το 2008 ο μέσος Ελληνας δούλευε 2.120 ώρες τον χρόνο, ενώ ο μέσος Γερμανός 1.432. Οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι κυβερνήσεις Σρέντερ και Μέρκελ, χάρη στη φτηνή εργατική δύναμη από την Ανατολική Γερμανία, τσάκισαν κυριολεκτικά το κόστος εργασίας, ασκώντας πολιτική κοινωνικού ντάμπινγκ εις βάρος των εταίρων τους.
Αλλά και αν δεχθούμε ότι η Ελλάδα κατανάλωνε «πέραν των δυνατοτήτων της», αυτό ενθαρρύνθηκε από το φτηνό χρήμα που διοχέτευε στις τράπεζες η ΕΚΤ, έτσι ώστε να μπορούν να αγοράζουν μέσω πιστωτικών καρτών και δανείων οι ελληνες καταναλωτές τα προϊόντα των βορείων χωρών. Κατ’ αυτό τον τρόπο η Γερμανία δημιουργούσε τεράστια πλεονάσματα, τα οποία δεν διοχέτευε ούτε στην εσωτερική κατανάλωση ούτε στον κοινοτικό προϋπολογισμό ούτε καν σε επενδύσεις κεφαλαίων σε χώρες της Ευρωζώνης, αφού προτιμούσε να επενδύει σε χώρες με χαμηλά μεροκάματα, όπως στην Τουρκία. Ο ίδιος ο κ. Σόιμπλε αναγκάστηκε να παραδεχτεί στους Financial Times: «Γιατί η Γερμανία ευημερεί τόσο πολύ; Μα γιατί ωφελείται από την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση περισσότερο από κάθε άλλη χώρα–μέλος»!
Το πρόβλημα για το γερμανικό κεφάλαιο είναι ότι το πάρτι κάποτε θα τελειώσει. Οταν η κ. Μέρκελ απειλεί διαρκώς ότι θα οδηγήσει τα αδύνατα κράτη σε στάση πληρωμών και έξοδο από το ευρώ, θα πρέπει να αναλογισθεί ότι κάποια στιγμή μπορεί να εισπράξει αυτό ακριβώς που φαντασιώνεται. Στην Αργεντινή, λένε ότι «υπάρχουν δύο τύποι τρελών, οι τρελοί που δανείζουν και οι θεότρελοι που τους ξεπληρώνουν». Δεν είναι βέβαιο ότι θα είμαστε για πάντα οι πιο τρελοί του χωριού.
Από τη σημερινή Καθημερινή


Το λεμονοστίφτη-Άνγκελα τον αγόρασα στο Βερολίνο τις προάλλες.

15 Μαΐ 2010

Αντώνης Καρκαγιάννης, In Memoriam

Η χτεσινή Καθημερινή φιλοξένησε αρκετές συγκινητικές αναφορές και μαρτυρίες - δύο τις βρίσκεις εδώ ( από την Ελένη Μπίστικα) και εδώ (από τον Παντελή Μπουκάλα, απ' όπου και αντιγράφω:

"(...) Κρήτη (στο Καλάμι), Λέρος, Αίγινα, Γυάρος, Λευκάδα... (εννοεί τόπους εξορίας). Δεν πολυμιλούσε γι’ αυτά ο Αντώνης σε δικούς και φίλους, όπως δεν πολυμιλούσε κανείς από τους «χαοτικούς» αριστερούς που επέλεξαν τον δύσκολο τρόπο να νιώσουν την Αριστερά και να στοχαστούν γι’ αυτήν, κριτικά και αυτοκριτικά, μακριά από τη σιγουριά του ασάλευτου κόμματος και του αλάθητου δόγματος. Εχει πολλή εσωτερική μοναξιά και πολύ κόστος ο τρόπος αυτός, τόσο δυσνόητος και, βέβαια, αντεπαναστατικός, για τους μηρυκαστές τσιτάτων."

Ένα κείμενο του Αλέξη Παπαχελά βρίσκεις εδώ, ενώ εδώ θα βρεις τη σύντομη καταγραφή της πορείας του, από τον Μιχάλη Κατσίγερα.

Σκέπτομαι, με θαυμασμό, συγκίνηση και δέος, την σύντομη και εξαίσια απάντηση που έδινε όταν τον ρωτούσαν πώς και αυτός, γόνος ευκατάστατης αστικής οικογένειας, αποφάσισε να μπλεχτεί με την Αριστερά και να περάσει τόσα και τόσα: "Γιατί βαριόμουνα σπίτι".

Και διατηρώ την ελπίδα ο έντιμος αυτός στοχαστής και ως το τέλος συνεπής άθεος, να έχει βρεθεί από προχτές προ ευχαρίστου εκπλήξεως.

10 Μαΐ 2010

Όνειρο, σήμερα το ξημέρωμα

Από κοντά, έδειχνε ταλαιπωρημένη κι ακόμη πιο "θείτσα" απ' ό,τι στις φωτογραφίες ή στην τηλεόραση. Αλλά ήταν αυτή που είναι, πώς να της αρνηθώ; Αν και δεν ήταν ακόμα οκτώ, η ώρα που κανονικά ξεκινούν οι συναλλαγές, είπα κι άνοιξαν την πόρτα και εκείνη ήρθε στο γκισέ.
Λίγες στιγμές μετά, ένας ευτραφής κουστουμαρισμένος κύριος με μουστάκι-ποντικοουρά, σαν μέλος θρησκευτικής οργάνωσης, βγαλμένος λες από άλλη εποχή, εμφανίστηκε και άρχισε να διαμαρτύρεται, που είχα επιτρέψει στην κυρία να εξυπηρετηθεί πριν την έναρξη του ωραρίου, και σ' αυτόν όχι.
"Μα τι θέλατε να κάνω;", διαμαρτυρήθηκα κι εγώ με τη σειρά μου. "Πώς να της πω "όχι"; Δεν είδατε ποια ήταν;!"

Λίγο μετά, ξύπνησα με τις εικόνες του ονείρου νωπές.
"Δεν πάμε καλά", μονολόγησα.

6 Μαΐ 2010

Ο εμπρηστής έχει πρόσωπο...

Της Σοφιας Παπαϊωαννου, από την Καθημερινή

Ο εμπρηστής της Marfin έχει πρόσωπο και δεν ήταν κρυμμένος πίσω από μια κουκούλα. Αυτόπτες μάρτυρες που παρακολούθησαν όλη την πορεία μάς δίνουν μια σημαντική πληροφορία για τον τρόπο που έπιασε φωτιά το κτίριο με την τραγική κατάληξη του χαμού τριών νέων ανθρώπων. Ο μεγάλος όγκος της πορείας είχε περάσει μπροστά από τη Σταδίου και το κτίριο της τράπεζας, όταν ξαφνικά αρχίζει να προκαλείται «βαβούρα». Τα ΜΑΤ που είναι σε ετοιμότητα ρίχνουν χημικά και δακρυγόνα και φεύγουν. Κουκουλοφόροι σπάνε το βιβλιοπωλείο Ιανός και του βάζουν φωτιά με μολότοφ. Οι υπάλληλοι τη σβήνουν μόνοι τους. Στη συνέχεια οι κουκουλοφόροι σπάνε το κτίριο της Marfin και ρίχνουν μολότοφ. Υπάλληλος από τον Ιανό τρέχει με τον πυροσβεστήρα του βιβλιοπωλείου να σβήσει τη φωτιά στην τράπεζα. Τότε και αφού πια έχουν φύγει τα ΜΑΤ ένα νέο αγόρι, γύρω στα 25 με 28, ψηλός με μαύρα μαλλιά -τον περιέγραψαν ως ωραίο παιδί- κρατώντας ένα μπουκάλι του ενάμισι λίτρου νερό, γεμάτο βενζίνη, φεύγει από την πορεία τρέχει προς το κτίριο της Marfin, το οποίο ήδη φλέγεται, και πετά το μπουκάλι μέσα αποτελειώνοντάς τους. Oλος ο τόπος μυρίζει βενζίνη. Οι αυτόπτες μάρτυρες πιστεύουν ότι ήταν σαν να είχε οργανωθεί επίτηδες η πρόκληση της «βαβούρας» λίγο πιο πριν για να φύγουν τα ΜΑΤ και μετά να κάψουν.

Πανικόβλητοι οι υπάλληλοι βγαίνουν στα μπαλκόνια του νεοκλασικού κτιρίου, εκλιπαρώντας να τους λυπηθούνε, φωνάζοντας «θα πεθάνουμε». Κάποια παιδιά της πορείας κάνοντας άσεμνες κινήσεις και βρίζοντας τους, τους απαντούσαν «πηδήχτε» και «καλά να πάθετε που δουλεύετε». Πανικόβλητοι οι υπάλληλοι αρχίζουν να βγαίνουν από την ταράτσα και να πηδούν από τα διπλανά κτίρια κάτω στον δρόμο. Βρίσκουν ένας ένας καταφύγιο στο ντελικατέσεν του Βασιλόπουλου που βρίσκεται δίπλα. Το προσωπικό του καταστήματος σηκώνει τα ρολά και μπαίνουν μέσα μαυρισμένοι άνθρωποι σε κατάσταση σοκ, τρέχουν στο μπάνιο να πλυθούν και δεν βλέπουν μπροστά τους ούτε το χαρτί για να σκουπιστούν, ενώ τους προσφέρονται νερά. Ενας άντρας αρχίζει να μετρά έναν έναν τους υπαλλήλους της Marfin και συνειδητοποιεί ότι λείπουν τρεις. Βουρκωμένος αρχίζει να ανησυχεί και εύχεται να έχουν βγει από αλλού. Μεταξύ τους λένε ότι η Αγγελική, που ήταν έγκυος θα πήγαινε χθες να κάνει υπέρηχο για να δει το φύλο του παιδιού.

Λίγο αργότερα θα μαθευτεί η τραγική είδηση. Το τετράγωνο θα αποκλειστεί και μόνο οι συγγενείς των θυμάτων θα μπορέσουν να πλησιάσουν. Μια τραγική μάνα κάθεται κάτω σε ένα σκαλοπάτι μόνη της για ώρα περιμένοντας τα νέα.

Αλογη ή έλλογη οργή για όσα έγιναν;

Του Χαρίδημου Κ. Τσούκα*

Ο φαύλος κύκλος στενεύει, μας πνίγει. Η αίσθηση του αδιεξόδου μας πανικοβάλλει. Ενεργούμε τυφλά, σπασμωδικά, αντι-δραστικά. Η λογική λέει πως όταν είσαι στριμωγμένος στη γωνία, προσπαθείς να απεμπλακείς, δεν στρέφεσαι εναντίον του εαυτού σου.

Η διεθνής κοινότητα μας δανείζει για να βγούμε από τη γωνία, να πάρουμε μια ανάσα, να ανασυγκροτηθούμε. Η αποπληρωμή των δανείων είναι επαχθής, συνεπάγεται θυσίες, αλλά δεν υπάρχει άλλη λύση. Χρεοκοπία ή λιτότητα; Αυτό είναι το μόνο δίλημμα σήμερα, ο πρωθυπουργός έχει δίκιο. Το δίλημμα δεν μας αρέσει, αλλά σπάνια επιλέγουμε τα διλήμματά μας. Αν είμαστε σώφρονες, επιλέγουμε τι διλήμματα θέλουμε να αποφύγουμε. Δεν υπήρξαμε σώφρονες.

Δεν έχει σημασία τώρα σε ποιο βαθμό ο καθένας συνεισέφερε στη σημερινή οικονομική αθλιότητα της χώρας. Οσοι διαμαρτύρονται «να πληρώσουν τα λαμόγια» κι «αυτοί που δημιούργησαν την κρίση» προδίδουν αφέλεια. Οχι μόνο γιατί όλοι ποικιλοτρόπως δημιουργήσαμε την κρίση (τι άλλο δείχνουν η μαζική φοροδιαφυγή και η εκτεταμένη διαφθορά;), αλλά γιατί είναι αδύνατον να μετρηθεί η ατομική συνεισφορά του καθενός στην αποτυχία (ή την επιτυχία). Οι κοινωνικές αστοχίες (όπως και τα επιτεύγματα) είναι συλλογικά αποτελέσματα. Τα άτομα αλληλεπιδρούν.

Μαζί με τα ξερά καίγονται δυστυχώς και τα χλωρά. Η κοινωνία είναι εγγενώς αδιαφανής. Μπορεί να μην καπνίζεις αλλά με τους φόρους σου συνεισφέρεις στη θεραπεία των ασθενών με νοσήματα που προέρχονται από το κάπνισμα. Η ζωή μου εξαρτάται από τη ζωή σου. Οι φόροι σου χρηματοδοτούν τις επιλογές μου. Η φοροδιαφυγή μου επηρεάζει τη ζωή σου. Η παρακμή μας καθηλώνει όλους. Οι περικοπές αφορούν όλους - αναγκαστικά.

Η λογική συνιστά συλλογική αυτοσυντήρηση, ορθολογισμό, ψυχραιμία, γενναιότητα. Ο θυμός για την οικονομική κατάντια, τη διάχυτη φαυλότητα και την εθνική ταπείνωση μας ωθεί, αντιθέτως, στην τυφλή-ιδιοτελή αντίδραση. Παραβαίνουμε το νόμο, απαξιώνουμε τα πάντα, διαιωνίζουμε τον φαύλο κύκλο.

Ο ορίζοντας συρρικνώνεται, χάνουμε την αίσθηση του συλλογικού συμφέροντος, το πουλόβερ ξηλώνεται. Λεηλατούμε τα κοινά· αυτοκαταστρεφόμαστε αλλά δεν το καταλαβαίνουμε. Οταν το συνειδητοποιούμε, οργιζόμαστε ακόμη περισσότερο· είναι όμως αργά. Θέλουμε να καταστρέψουμε ό,τι συμβολίζει τη χώρα γιατί μισούμε τον εαυτό μας.

Εχουμε κάθε λόγο να είμαστε οργισμένοι. Πολύ. Εκλέγουμε, συνήθως, ανίκανους, ανεπαρκείς και συχνά διεφθαρμένους να μας κυβερνήσουν. Και φυσικά μας κυβερνούν με τον τρόπο που ξέρουν - με ανικανότητα, φαυλότητα, και ιδιοτέλεια. Εμείς όμως τους εκλέγουμε. Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα στο οποίο δεν μπορείς να μεμφθείς κάποιον τρίτο.

Η οργή χρειάζεται έλλογη επεξεργασία, διαφορετικά διαλύει τον φορέα της. Χρειαζόμαστε ηγέτες να τη μετασχηματίσουν, όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Λεχ Βαλέσα και ο Βάτσλαβ Χάβελ μορφοποίησαν έλλογα την οργή των λαών τους. Δεν έχουμε δυστυχώς τέτοιους ηγέτες, κάτι που μας εξοργίζει ακόμη περισσότερο.

Φλυαρούν περί «υπευθυνότητας» οι πολιτικάντηδες, ακριβώς για να μη χρειαστεί να την ασκήσουν. Οι πραγματικοί ηγέτες παίρνουν ρίσκα, ενεργούν αντισυμβατικά, ξεφεύγουν από την πεπατημένη. Αν ο Σαμαράς ήταν υπεύθυνος πολιτικός θα υπερψήφιζε το πρόγραμμα διάσωσης της χώρας. Αν ο Παπανδρέου ήταν διορατικός θα δημιουργούσε κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας. Αν η Παπαρήγα νοιαζόταν για τους εργαζόμενους θα διαπραγματευόταν τη συναίνεσή της. Τίποτε από όλα αυτά.

Εχουμε πυγμαίους πολιτικούς, κατώτερους των περιστάσεων, αντάξιους όμως του αναστήματός μας. Εχουμε εθιστεί στην περιφρόνηση του νόμου και τη λεηλασία των κοινών.

Ο υπερτροφικός ναρκισσισμός μας, θρεμμένος από τον εμετικό λαϊκισμό των πολιτικάντηδων, δεν γνωρίζει περιορισμούς, νόμους, δεσμεύσεις. Δεν σεβόμαστε τους κανόνες του παιχνιδιού γιατί το θεωρούμε στημένο. Αυτοεκπληρούμενη προφητεία, φυσικά.

Το έχω ξαναγράψει: το ελλαδικό δράμα ζητά αίμα για να επέλθει η κάθαρση. Χθες ήταν ο έφηβος Γρηγορόπουλος, σήμερα οι τρεις εργαζόμενοι της Μαρφίν, αύριο πιθανώς ένας πρύτανης ή ένας υπουργός. Θα ζήσουμε την τραγωδία μέχρι τέλους. Εκτός… εκτός αν η θέα της αβύσσου μας τρομάξει.

* Ο κ. Χαρίδημος Κ. Τσούκας (htsoukas@gmail.com) είναι καθηγητής στα Πανεπιστήμια Κύπρου και Warwick.

Από τη σημερινή Καθημερινή

1 Μαΐ 2010

Πρωτομαγιά



Πρωτομαγιά

Όλες οι γραμμές μας στραβωθήκαν κι αποτύχαν-

Ευτυχώς!- το νιώθω απόλυτα καθώς

'Απ' το πίσω κάθισμα κοιτώ τα ίδια μέρη

Τρυφερά με τα φανάρια μου σβηστά


'Αδεια χωριουδάκια κι ασυνάρτητη επαρχία

Καθετί μισοχωμένο μες στη γη

Όπως το κωφάλαλο αδερφάκι τώρα λάμπει

Με το φώς που βγάζει ο κόσμος ο μουγκός


Μέσα απ' τη ζέστα του σφαγείου και με στεφάνια δροσερά

Θ' αναταμωθούμε μια τρελή πρωτομαγιά

Και το πλυμένο σώμα πίσω απ' τα λουλούδια θα ενωθεί

Σα ζαλιστούμε απ' των χορών μας το κρασί

Σε παραλίες σκουπιδοτόπων με κασετόφωνα κι εγώ

Μια πολιτεία σωριασμένη έχω σκοπό

Όλα είναι τόσο τρομαγμένα μα τ' αγαπάω ο φτωχός

Δώσ' μου τα λόγια επιτέλους να μην είμαι μοναχός


Δίπλα απο το κύμα έχει τ' άλογα λυμένα

Θα τον δείς ο ασπροντυμένος μπουζουκτσής

Κι όλο κατεβαίνουν καπνεργάτριες και προσκόποι

Με φακούς μέσα απο κρότους και καπνούς

Τρέχουνε τα πεύκα το φεγγάρι ξεδιπλώνει

Διαρκώς με γάζες σκοτεινές το φώς

Κι άγριες παρέες νεαρών με γυφτοπούλες

Προσπερνούν και μαγεμένο μ' οδηγούν


Μέσα απ' τη ζέστα του σφαγείου και με στεφάνια δροσερά

Θ' αναταμωθούμε μια τρελή πρωτομαγιά

Και το πλυμένο σώμα πίσω απ' τα λουλούδια θα ενωθεί

Σα ζαλιστούμε απ' των χορών μας το κρασί

Σε παραλίες σκουπιδοτόπων με κασετόφωνα κι εγώ

Μια πολιτεία σωριασμένη έχω σκοπό

Όλα είναι τόσο τρομαγμένα μα τ' αγαπάω ο φτωχός

Δώσ' μου τα λόγια επιτέλους να μην είμαι μοναχός.




Όλη η εκπομπή εδώ:


http://www.ert-archives.gr/V3/public/pop-view.aspx?tid=20615&tsz=0&act=mMainView