“Το όλο θέμα έχει προκαλέσει την αντίδραση της Εκκλησίας. Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος, κατά τη χθεσινή συνεδρίασή της, ζήτησε να συνεχίσει να εφαρμόζεται η εγκύκλιος του 2006 που προέβλεπε την απαλλαγή από τα Θρησκευτικά εφόσον δηλωνόταν η αιτιολογία. «Το μάθημα των Θρησκευτικών είναι για τον Ελληνα Ορθόδοξο μαθητή υποχρεωτικό, σύμφωνα με το άρθρο 16 του ισχύοντος Συντάγματος και διδάσκεται σε όλες τις σχολικές μονάδες της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, σύμφωνα με τα επίσημα υποχρεωτικά αναλυτικά προγράμματα που έχουν καθορισθεί από το υπ. Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων» σημειώνεται σε ανακοινωθέν της Συνόδου. Η απόφαση του υπουργείου προκάλεσε και την αντίδραση της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης. Σε επιστολή του προς τον υπ. Παιδείας ο κοσμήτορας της Σχολής, καθηγητής κ. Ιω. Κογκούλης, αναφέρει: «Το υπουργείο σας με την εγκύκλιο αυτή ενισχύει την προσπάθεια όλων εκείνων που επιδιώκουν να παραγνωρίζονται, να αποσιωπούνται ή να διαστρεβλώνονται οι θυσίες και η προσφορά της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο γένος, ενώ παράλληλα στο πλαίσιο της ιδεολογικής υποδούλωσης και μετάλλαξης της πατρίδος μας και στο όνομα του “εξευρωπαϊσμού” μας, επιχειρούν να επηρεάσουν τη σκέψη και τη συνείδηση των παιδιών μας», επισημαίνει.”
(Καθημερινή, 28/08/08).
Τις τελευταίες ημέρες διαβάζω τις πολύ ενδιαφέρουσες εισηγήσεις στο συνέδριο με θέμα «Ορθοδοξία και Νεωτερικότητα» που πραγματοποιήθηκε το χειμώνα 2001- 2002 στην Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Ιερής Μητρόπολης Δημητριάδος και το συνοδευτικό τόμο «Ορθοδοξία και νεωτερικότητα – προλεγόμενα» του Παντελή Καλαϊτζίδη. Αντιγράφω, αντί άλλου σχολίου, από το τελευταίο:
«(...) ο προνεωτερικός "χριστιανικός" κόσμος, που τόσο εξυμνήθηκε και εξιδανικεύτηκε από τις Εκκλησίες, τη θεολογία ή και την philosophia perennis, δεν είναι παρά μια φάση και ένα σχήμα (ενδεχομένως όχι και το καλύτερο) στην ατέλεστη και διαρκώς εμπλουτιζόμενη σχέση κόσμου και Εκκλησίας, πολιτισμού και χριστιανισμού, και σε καμμία περίπτωση η μοναδική ή οριστική δυνατότητα. Γι' αυτό και αποστολή και πρωταρχική μέριμνα της Εκκλησίας δεν μπορεί να είναι η πάση θυσία διαφύλαξη του προνεωτερικού ή πραδοσιακού μοντέλου της κοινωνίας, ή η χιμαιρική καθήλωση στο σχήμα της κωνσταντίνειας περιόδου, αλλά ο ευαγγελισμός και η σωτηρία του κόσμου, η εσχατολογική διάνοιξη και μεταμόρφωση της Ιστορίας. Πολύ περισσότερο όμως δεν μπορεί να αποτελεί ποιμαντική πρόταση της Εκκλησίας προς τον σύγχρονο κόσμο η δήθεν «αντίσταση στην παγκοσμιοποίηση» και οι αθεολόγητες κορώνες για την υπεράσπιση της εθνικής ταυτότητας και συνέχειας ή η ιεροποίηση της έννοιας του «τόπου» και του «θεοφόρου ελληνικού λαού», που μας γυρνάνε στον προ Χριστού ιουδαϊκό εθνικισμό και φυλετισμό, καθώς και στις ξεπερασμένες από τη θεολογία και την πράξη της αρχέγονης Εκκλησίας αντιλήψεις περί «περιούσιου λαού του Θεού. Γιατί όπως μας θυμίζει και το κείμενο του π. Alexander Scmemann (…) “μετά τον Χριστό, και ιδίως στην προοπτική της εσχατολογικής αναμονής, δεν υπάρχουν ούτε «άγιοι τόποι» ούτε «ιερές γεωγραφίες», καθώς «η ίδια η Εκκλησία ήτανε η νέα και ουράνια Ιερουσαλήμ. Η Εκκλησία στην Ιερουσαλήμ ήτανε αντίθετα δίχως σημασία. Το γεγονός πως ο Χριστός έρχεται και είναι παρών είχε πολύ μεγαλύτερη σημασία από τα μέρη που Εκείνος βρέθηκε”».
13 σχόλια:
...μπορείς μήπως να μου αναλύσεις καλύτερα τη σχέση που εγκρίνεις ανάμεσα στην είδηση που έχεις για την παρακινούμενη αποχή από τα θρησκευτικά με το νεωτεριστικό απόσπασμα περί ποιμαντικής της Εκκλησίας;
Θα προσπαθήσω. Το υπογραμμισμένο τμήμα της πρώτης παραγράφου μου φαίνεται πως παραπέμπει ευθέως σε εθνοκεντρικες αντιλήψεις, χώρια που φανερώνει το πόση λίγη πίστη στην εκκλησία έχει ο συντάκτης της επιστολής, αφού, ούτε λίγο, ούτε πολύ, η προσφορά της εκκλησίας στο γένος είναι το μόνο που έχει να επικαλεστεί. Και μετά αρχίζει τα συνωμοσιολογικά...
Όλες, σχεδόν, οι αντιδράσεις που υπέπεσαν στην αντίληψή μου, δεν κάνουν άλλο παρά να δείχνουν την αγκίστρωση πολλών σε στοιχεία της ζωής και της φυσιογνωμίας της Εκκλησίας, που θεωρώ πως είναι μόνο επικαιρικά και περιστατικά, και όχι η ουσία της. Παρέθεσα το δεύτερο απόσπασμα σε μια προσπαθεια να δείξω πως υπάρχει και ένας άλλος τρόπος να δει κανείς τα πράγματα.
Θα σε πείραζε ν' αφήσεις ένα όνομα, ψευδώνυμο, έστω; Κάνει τον διάλογο ευχερέστερο...
Ευχαριστώ που πέρασες.
Χρησιμοποιώ ήδη ψευδώνυμο.
Γράφεις:
«Το υπογραμμισμένο τμήμα της πρώτης παραγράφου μου φαίνεται πως παραπέμπει ευθέως σε εθνοκεντρικες αντιλήψεις, χώρια που φανερώνει το πόση λίγη πίστη στην εκκλησία έχει ο συντάκτης της επιστολής, αφού, ούτε λίγο, ούτε πολύ, η προσφορά της εκκλησίας στο γένος είναι το μόνο που έχει να επικαλεστεί.»
Τί περισσότερο θα ήθελες να επικαλεστεί ο συντάκτης της επιστολής, του οποίου μάλιστα θεωρείς «λίγη την πίστη»;
Τί παραπάνω;
Είναι ή δεν είναι η ΑΥΤΟΘΥΣΙΑ η ανώτερη μορφή θυσίας, που μας δίδαξε με την ζωή του ο ίδιος ο Χριστός;
Ήταν ή όχι οι θυσίες των κληρικών σε καιρούς προσβολής της εθνικής μας ακεραιότητας και ελευθερίας έμπρακτη απόδειξη του ευαγγελίου της αγάπης;
Τί θέλεις να ακούει το παιδί σου στο μάθημα των θρησκευτικών;
Ποιά είναι κατ’ εσέ δηλαδή η ουσία όπως λες της Εκκλησίας;…
Επίσης λες για τον συντάκτη:
«Και μετά αρχίζει τα συνωμοσιολογικά...»
Τί μπορεί να σκεφτεί κανείς όταν επιχειρείται αποφυγή μνημοσύνου ψυχών- ομοεθνών και γηγενών;
Και άλλοι προσέφεραν στο γένος, ή έθνος, πες το όπως θες.
Θα ήθελα οι εκπρόσωποι της διοικούσης Εκκλησίας να ομιλούν λιγότερο, και όχι επί παντός επιστητού. Θα ήθελα η εκκλησιαστική ζωή να αποτελεί φανέρωση ενός άλλου τρόπου ύπαρξης. Τις περισσότερες φορές, τα όσα ακούγονται μοιάζου νπολύ "εκ του κόσμου τούτου", τουλάχιστον για τα δικά μου αυτιά.
Επίσης, δεν θεωρώ φανέρωση εκκλησιαστικότητας ούτε τον Θανάση Διάκο, ούτε τον Παπαφλέσσα, ούτε τον Χρυσόστομο Σμύρνης. Αλλά τον Κοσμά τον Αιτωλό, που προέτρεπε τους Χριστιανούς να παραδώσουν τον οπλισμό τους, μια και όπλο του Χριστιανού είναι ο Σταυρός και τίποτε άλλο.
Δεν είναι η προσβολή της εθνικής ακεραιότητας ο μεγαλύτερος κίνδυνος - πάντα κατά τη δική μου γνώμη, προς αποφυγήν παρεξηγήσεων.
Νομίζω ότι δεν μου απαντάς σε ό, τι σου έθεσα στο δεύτερο σχόλιό μου.
Τελικά, τί απ' όλα σε πειράζει,
το μάθημα των θρησκευτικών,
ν' ακούς την λέξη έθνος,
ή η αντίδραση των εκπροσώπων της διοικούσης Εκκλησίας;
Ποιός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος κατά την γνώμη σου, αν δεν είναι ο εθνικός;
Στα χρόνια του Διάκου, του Παπαφλέσσα και του Χρυσοστόμου Σμύρνης όμως τα εθνικά ήταν στην πρώτη μοίρα.
Και εξαιτίας της «κατώτερης» εκκλησιαστικότητάς τους καθόμαστε εδώ τώρα ωραία και άνετα και συζητάμε μέσω δικτύου...
Δεν έχω μορφώσει σαφή άποψη για τις ρυθμίσεις που προωθεί το υπουργείο. προσπάθησα να δείξω την αντίθεση ανάμεσα σε μία άποψη περί Εκκλησίας, και σε μια άλλη.
Τι μ' ενοχλεί προσωπικά, τώρα:
-Με πειράζει να μπαίνουν στη Θεολογική και να βγαίνουν απ' αυτήν, και κατ' επέκταση να σοδιδάσκουν, άνθρωποι που δεν έχουν καμμία σχέση με την Εκκλησία.
Έχω αγαθές αναμνήσεις από το θεολόγο που είχα στο σχολείο, και του οφείλω πολλά.
Άλλά θαρρώ πως ήταν η εξαίρεση.
-Με πειράζει οι ιερείς να είναι κρατικοδίαιτοι δημόσιοι υπάλληλοι.
-Με ενοχλεί η έννοια της εκκλησίας να γίνεται αντιληπτή ως μικρότερης σημασίας σε σχέση με την έννοια του έθνους. Με ενοχλεί βαθύτατα να αποσιωπάται πως, μετά το Χριστό, μόνο ένας περιούσιος λαός υπάρχει, η εκκλησία, ανεξαρτήτως εθνοτήτων.
-Τιμώ τους Παπαφλέσσα, κτλ, σημαντικότατη η προσφορά τους. Αλλά υπάρχουν και υψηλότερες προσφορές.
Η προσευχή του Αγίου Σιλουανού, λ.χ., μου φαίνεται πιο μεγάλη σε αξία.
Όσο για το Χρυσόστομο Σμύρνης, ήταν κι αυτός θιασώτης της Μεγάλης Ιδέας. Κι είδαμε που οδήγησε αυτό το παραλήρημα.Μικρασιάτης ήταν ο παππούς μου, τα ξέρω από πρώτο χέρι.
Βολέυει να λέμε πάντα τι κακοί που ήταν οι Τούρκοι και οι ξένοι που μας πούλησαν, αλλά δεν βολεύει να εξετάζουμε την ευθύνη παραγόντων της πολιτικής και εκκλησιαστικής μας ζωής στην ΜικρασιατικήΤραγωδία.
Τα διάφορα τραγικώς αθεολόγητα που κατα καιρούς ειπώθηκαν, όπως η άνω ποταμών πρόταση περί αγιοποιήσεως των αγωνιστών του '21. δείχνουν την απώλεια του... μπούσουλα.
Πέραν του εθνικού κινδύνου, σημαντικότατος θεωρώ πως είναι ο κίνδυνος να χάσουμε την ψυχή μας. Και θεωρώ πως κατά ένα μεγάλο μέρος την έχουμε χάσει. Από πού το καταλαβαίνω;
Από το πώς αντιμετωπίζουμε τους μετανάστες, λ.χ. στην Ηλεία. Και από το ότι είμαστε εγωκεντρικά κτήνη στην καθημερινή μας συμπεριφορά μεταξύμας, κάτι που φαίνεται παντού.
Αν είναι να είμαστε έτσι, να τη χέσω την εθνική μας ακεραιότητα.
Κατά τ' άλλα, αντιλαμβανόμαστε την πίστη σα θρησκεία, σαν κάτι που απαντά σε ψυχολογικές μας ανάγκες πρωτίστως, όχι σαν πρόταση ζωής. Είναι να μη μ' ενοχλεί;
Τα θρησκευτικά μας μάραναν - πιο πριν, οι ταυτότητες.
Ευλογείτε, γέροντα!
Θαρρώ πως καταλαβαίνω απόλυτα τι εννοείς - όπως θαρρώ πως μπορώ να καταλάβω γενικότερα τους προβληματισμούς ενός "γνήσιου πιστού" (ας μου επιτραπεί η έκφραση) που δεν έχει ανάγκη από... ήσσονες μεσάζοντες για να "νιώσει" τον Θεό.
Τολμώ μάλιστα να πω (κι ελπίζω να μη... διαρρεύσει και χάσουμε τη φήμη μας :))), πως σχεδόν κάθε φορά που επισκέπτομαι τη σεπτή σου σκήτη νιώθω κι εγώ κάτι σαν... θεία μέθεξη.
(Πω πω τι γράφω ο... α-αθεόφοβος! Θα με πάρουν με τις λεμονόπουπες οι "ορθολογιστάδες" της μπλογκόσφαιρας - BTW το σχόλιο που είχες κάνει σε αυτό το post (1 Μαϊ 2008 7:55:00 μμ ) και ειδικά η τρίτη παράγραφος είναι ίσως ό,τι καλύτερο έχω διαβάσει για το "θέμα".)
Xα, χα, χα! Μέθεξη! Εδώ γελάνε!
Μίκυ, σ' ευχαριστώ, αλλά θα πέσει φωτιά να με κάψει, μη λες τέτοια!
Όσο για τη "γνησιότητα πίστης" που μου αποδίδεις, πολύ κολακευτικό, αλλά τα πράγματα έχουν κάπως αλλιώς.
Χαίρομαι, όμως, που εκείνο το ποστ μου σε άγγιξε.
Τέλος πάντων, το θέμα της διδασκαλίας των θρησκευτικών έχει κι άλλες πλευρές. Ε΄δω αποειράθηκα να σχολιάσω ένα κομμάτι, τις αντιδράσεις κάποιων θρησκευομένων και εκπροσώπων της διοικούσης εκκλησίας.
Κάποια στιγμή, μάλλον θα έχει ενδιαφέρον να περιλάβω και τους... "φονταμενταλιστές της προόδου"!
Αναρωτιέμαι, τι εμπειρίες να είχες άραγε εσύ από Εκκλησιαστικούς χώρους, Μίκυ... Εικάζω, όχι τις καλύτερες...
"Πέραν του εθνικού κινδύνου, σημαντικότατος θεωρώ πως είναι ο κίνδυνος να χάσουμε την ψυχή μας."
Προσωπικά νομίζω Χριστόφορε πως και οι δύο απόψεις μπορούν να καταστούν εν δυνάμει υπερβολικές…
Κατ΄ αρχήν ο Θεός μας είναι «ο Θεός των πατέρων ημών»…ο Θεός μας, μας παραδίδεται δηλ. από γενιά σε γενιά από τους προγόνους μας άμεσα ως εμπειρία πρωτογενής…(το αν αυτοί έζησαν κατά Χριστόν ή σώθηκαν αυτό είναι ένα άλλο θέμα). Οπότε ο εθνικός χαρακτήρας της πίστης μας είναι δεδομένος εξ ορισμού, μάλλον εκ γονιδίων:)).
Από την άλλη είναι επίσης ιστορικά δεδομένο ότι ο χριστιανισμός έχει επηρεαστεί σε τέτοιο βαθμό από τον «ελληνικό πολιτισμό» (τα εισαγωγικά μπαίνουν διότι τόσο το ελληνικός όσο και το πολιτισμός γενούν θέμα ορισμού μεγάλο) ώστε να «έχει καταστεί ο χριστιανισμός δια παντός κατηγορία ελληνική» κατά την φράση του πατρός Γεωργίου Φλωρόφσκυ.
Νομίζω πως σήμερα το να είσαι έλληνας (θα πω μεγάλη κουβέντα τώρα) σημαίνει να ξεχρεώνεις ένα χρέος, ταπεινός και εξουθενωμένος. Κι όταν τα είναι κανείς αυτά δεν αποτελεί απειλή για κανένα και δεν απειλείται από κανέναν…
S.
Το γενικό πρόβλημα είναι, νομίζω, ότι για τους περισσότερους Έλληνες ο Χριστιανισμός είναι απλώς φολκλόρ.
S, δεν νομίζω να διαφωνούμε σε κάτι από αυτά που λες. Και πάντως όχι πάνω στα όσα λέει ο μακαριστός π. Γ.Φλωρόφσκυ.
Εγώ αλλού αναφέρθηκα: στο να υποβιβάζεται η Εκκλησία σε εξάρτημα και δεκανίκι του έθνους και της ιδεολογίας του.
Constantine, φοβούμαι πως τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα...
Το παρακάτω αναρτήθηκε από το Γεώργιο Χοιροβοσκό στο ιστολόγιό του προ ημερών:
"
- O φίλος μου, εξήγησε τότε ο επισκέπτης, γνωρίζει την ορθόδοξη πίστη, είναι καθηγητής σεμιναρίου και επιθυμεί να λύσει μερικές απορίες του.
- Κι εγώ γνωρίζω συμπλήρωσε ο άγιος ότι είναι επιτήδειος στο να συνθέτει κηρύγματα . Το να διδάσκεις τους άλλους είναι τόσο εύκολο, όσο το να ρίχνεις πέτρες από το καμπαναριό. Το να εφαρμόζεις όμως όσα διδάσκεις, αυτό είναι σα να ανεβάζεις τις πέτρες εκεί επάνω. Τόσο διαφέρει η διδασκαλία από την εφαρμογή."
Αυτά είπε ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρωφ.
Γιατί το παραθέτω και σε ποιον απευθύνομαι; Μα... εις εαυτόν.
Για να διεις, φίλε αναγνώστη, πως είμαι κ α ι ταπεινός. Χα, χα, χα...
Δημοσίευση σχολίου