Νέο Μουσείο Ακρόπολης

Έχω εκφραστεί επανειλημμένα, με διόλου κολακευτικούς χαρακτηρισμούς, για το κτίριο του Νέου Μουσείου Ακρόπολης.

Με χαρά διεπίστωσα τις προάλλες, σε σύντομη επίσκεψη με τη Ν., ότι η αίσθηση που μου αφήνει το εσωτερικό του είναι πολύ διαφορετική. Θεωρώ πολύ ευφυή το σχεδιασμό όσον αφορά το πόσο εύστοχα αξιοποιεί το αττικό φως.

Από ‘δω και μπρος, θα μου είναι ευκολότερο να συμφιλιωθώ με τον τιτάνιο όγκο του, φυτεμένο ανάμεσα στα σπίτια της περιοχής. Για μένα, είναι ένα άνισο, αλλά σημαντικό και ενδιαφέρον αρχιτεκτόνημα.

………………….

Δεν είδα τίποτα που να με πείθει ότι η κατεδάφιση των δύο διατηρητέων είναι επιβεβλημένη. Αδυνατώ να κατανοήσω γιατί εμποδίζουν περισσότερο απ’ ό,τι το κτίριο Βάιλερ, ή τα άλλα κτίρια που γειτνιάζουν με το μουσείο. Άλλωστε, ο βράχος της Ακρόπολης και ο Παρθενώνας παραμένουν ορατά. Όσον αφορά στο θέατρο του Διονύσου, από τη μια πλευρά της Αίθουσας του Παρθενώνα είναι εντελώς ορατό, ποιος ο λόγος να είναι ορατό και από την εξέδρα του εστιατορίου (την οποία μόνο «παντόφλα» μπορώ να αποκαλέσω- μάλλον το πιο ατυχές σημείο όλης της κατασκευής).

Όσον αφορά στα επιχειρήματα που ακούστηκαν, ότι δηλ. "ξεσηκώθηκαν οι (αστοί, άρα εξ ορισμού εχθροί του λαού) ιδιοκτήτες για να σώσουν το σπιτάκι τους", τα βρίσκω απλά λαϊκίστικα και εκτός θέματος. Δεν καταλαβαίνω γιατί θα πρέπει να υποθέτω διάφορα για τα κίνητρα των ιδιοκτητών, αυτό που με νοιάζει είναι ο κίνδυνος να χάσει η πόλη μου ένα όμορφο κομμάτι, να καταστραφεί το αρχιτεκτονικό μέτωπο του πεζοδρόμου της Διονυσίου Αρεοπαγίτου και να αναδυθεί, ως άλλος Λεβιάθαν, απόλυτα κυριαρχικός, ο όγκος του Μουσείου, επισκιάζοντας κάθε τι άλλο.

Αλλά το πλέον σκανδαλώδες, είναι η αιτιολόγηση της απόφασης του Κ.Α.Σ. του Ιουλίου του 2007, περί άρσης του χαρακτηρισμού ως διατηρητέων των δύο κτιρίων, λόγω «υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος». Αυθαίρετη και ανυπόστατη. Υπέρτερο δημόσιο συμφέρον η απρόσκοπτη θέα από το εστιατόριο; Προκλητικά απούσα η επιχειρηματολογία.

Παρεμβαίνουν, λέει, τα δύο κτίρια στο 'διάλογο" μουσείου- Ακρόπολης.

Κι όμως, ενδέχεται ο «θόρυβος» που προκαλεί η παρουσία των δύο συγκεκριμένων, αλλά και των άλλων γύρω κτιρίων, να προσθέτει αντί να αφαιρεί από τη «συνομιλία» του Μουσείου με το Βράχο της Ακρόπολης, προσδίδοντας πιο οικείες διαστάσεις σ' ένα κομμάτι της πόλης όπου ο Παρθενώνας και το Μουσείο, αν αφεθούν μόνα, ορίζουν ένα δίπολο που μοιάζει να συνθλίβει το ανθρώπινο.

Το κατ' εξοχήν προβληματικό, είναι για μένα ότι όλος ο σχεδιασμός έγινε με βάση τους δύο αυτούς πόλους: Μουσείο - Ιερός Βράχος. Σαν να μην υπάρχει τίποτε άλλο, σαν να είναι ανύπαρκτη ή ολότελα άνευ αξίας η περιβάλλουσα πόλη.

Στην καλύτερη περίπτωση, μοιάζουμε να λέμε, το υψηλότερο που μπορούμε να ελπίζουμε πως θα επιτύχουμε, είναι να είμαστε επιτυχημένοι διαχειριστές των αρχαίων ερειπίων. Η πρόσφατη αρχιτεκτονική ιστορία της πόλης, τα ελάχιστα αρχιτεκτονικά δείγματα της αστικής κουλτούρας του μεσοπολέμου - και ποιος ξέρει τι άλλο- θεωρούνται εξ' ορισμού άνευ σημασίας.

Μοιάζει να ομολογείται πως το μόνο για το οποίο αισθανόμαστε πως έχουμε κάποια αξία, είναι το ότι βρισκόμαστε στις ίδιες γεωγραφικές συντεταγμένες με την Αθήνα του Περικλή.

Ίσως θα άξιζε τον κόπο να κάναμε μια συζήτηση για την τόση προσήλωσή μας στο κλασικό παρελθόν, για το ιδεολόγημα της συνέχειας, για το τι αντιλαμβανόμαστε ως ταυτότητά μας και το πώς αυτό αντανακλάται στη σχέση μας με τα μνημεία του παρελθόντος, την επιλεκτική διάσωση κάποιων και την καταστροφή κάποιων άλλων . Δεν είμαι σίγουρος για το αυτονόητο, ούτε για την ηθική αιτιολόγηση της αποκάθαρσης του Παρθενώνα από τις μεταγενέστερες προσθήκες, όπως τον Φράγκικο πύργο και την εκκλησιά της Παναγιάς της Αθηνιώτισσας.